سیره شهدا

آیینه تمام نمای پیامبر

پیوستگی معنوی و روحی رسول خدا با امام حسین علیه السلام سبب شد تا خصوصیات ظاهری و خصلت های اخلاقی وی به فرزندش علی اکبر علیه السلام نیز انتقال یابد، بطوریکه او به عنوان آیینه تمام نمای پیامبر صلی الله علیه و آله مشهور گردید. آن حضرت در خَلق، خُلق، منطق و بیان در عصر خویش شبیه ترین افراد به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بود؛ چنانکه در روز عاشورا وقتی عازم جنگ با اشقیا بود، پدر بزرگوارش درباره اش فرمود: «اللّهمّ اشهد علی هۆلاء القوم، فقد برز الیهم غلام اشبه الناس برسولک محمد خَلقا و خُلقا و منطقا، و کنا اذا اشتقنا الی رۆیة نبیک نظرنا الیه (8)؛ خدایا گواه باش جوانى به جنگ این مردم رفت که در خلقت و سیرت و گفتار شبیه ترن مردم به پیامبرت بود و ما هرگاه به دیدن پیامبرت مشتاق مى‏شدیم به این جوان نگاه مى‏کردیم».

این در حالیست که خداوند درباره پیامبرش ‏فرمود: «اِنّکَ لَعَلى خُلُقٍ عَظیمٍ (قلم/4)؛ همانا تو داراى اخلاق عظیم و برجسته‏اى هستى».

عده ای از مردم مدینه که نسبت به پیامبرشان شوق و علاقه داشتند و با ارتحال آن خورشید پرفروغ در اندوهی ژرف به سر می بردند، گاهی دسته دسته به منزل علی اکبر می رفتند و به شوق سید پیامبران، او را زیارت می کردند. علی اکبر علیه السلام هم با کرامت خاصّی از آنان پذیرایی می نمود.(9)

آن حضرت به حدی در قلوب مردم جا گرفته بود که مخالفین هم با دیده احترام و عزّت به او می نگریستند.

روزی معاویه از اطرافیانش پرسید: سزاوارترینِ مردم به خلافت چه کسی است؟ گفتند: شما. گفت: نه، سزاوارترینِ مردم به خلافت، علی بن الحسین (علی‌اکبر) است که جدش رسول خداست، و در او شجاعت بنی ‌هاشم و سخاوت بنی ‌امیه و امتیازات ثقیف با هم گردآمده است.(10)

دریای معرفت و شهامت

عشق علی اکبر علیه السلام به ذات الهی، شجاعت و شهامت (11) و ایمانی راسخ به وی بخشیده بود. در مسیر کربلا، امام حسین علیه السلام را خواب سبکی فرا گرفت که پس از آن آیه استرجاع بر زبان جاری نمود. در گفت و گویی که بین پدر و پسر رخ داد، علی اکبر علیه السلام عرض کرد: ای پدر وقتی بر حق بودن ما قطعی است، دیگر از مرگ در راه آن باکی نداریم. امام وقتی چنین معرفتی را از پسر دید فرمود:

«خدایت پاداشی نیکو عطا کند. نیکوترین پاداش که باید فرزندی از پدر دریافت کند».(12)

او در طریق دانش و معرفت به کمالاتی نایل شد، و چشمه های حکمت در روح و روانش جاری گشته بود؛ محدثی بنام بود و از جدّش روایت نقل می کرد.(13)

ارزش معنوی علی اکبر علیه السلام تا به آن اندازه است که پدر بزرگوارش که دارای مقام عصمت و امامت می باشد، زندگی پس از او را فنا و مرگ می داند، و هنگامی که علی اکبر علیه السلام به شهادت رسید، امام، قاتلان او را به عنوان افرادی معرفی کرد که بر خداوند رحمان جسارت کرده و حرمت رسول الله را هتک نموده اند.(14)

امامان معصوم در روایات و زیارات، مقام حضرت علی اکبر(علیه‌السلام) را به پاکی و طهارت نفس ستوده اند، (15) چنانکه حضرت مهدی (عج) در زیارت ناحیه مقدسه او را از نسل پاک و تبار ابراهیم علیه السلام دانسته، بر او و پدرش درود فرستاده است. (16)

آری، علی اکبر علیه السلام ، تنها شهیدی است که نزدیک سالار شهیدان دفن شده است. مدفن او پایین پای اباعبدالله الحسین علیه السلام قرار دارد و به این خاطر ضریح امام، شش گوشه است.

فرآوری: ابوالفضل صالح صدر

بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان

صفحات: 1· 2